YORKÍN II

De kamer die we toegewezen krijgen is precies zoals ik het gehoopt had. Het huisje is in BriBri-stijl opgetrokken –een ‘rancho’, zoals de BriBri dit noemen en heeft tegelijkertijd een aantal 'westerse' gemakken (zoals een muskietennet) die het leven 's nachts aanzienlijk veraangenamen. Het heeft een palmendak en een kleine veranda waarvandaan we recht het regenwoud in kijken. De douche is buiten en afgeschermd door een omheining van bamboe. Er staat een boom in de douche, die verder niet meer is dan een plastic pijp waar koel water uit komt. Precies goed. Wat een heerlijke ervaring om midden in het regenwoud in de openlucht te douchen. In de middag zwemmen we in het riviertje dat vlak achter het dorp loopt. We zwemmen naar de overkant, naar Panama. Het ‘dorp’ is eigenlijk meer regenwoud waarin een aantal plantages staan van bakbanaan en bonen. De verzameling rancho’s die over een groot oppervlak verspreid zijn vormen het dorp. Er is een schooltje in Yorkín en voortdurend komen we kinderen in uniform tegen die ons gedag zeggen. Een positieve verassing is dat in tegenstelling tot in veel andere indianengemeenschappen die ik bezocht heb het contact met de mensen makkelijk is. Ook zien de kinderen er goed uit: gezond, goed gekleed, vrolijk. Heel anders dan het beeld dat je krijgt als de inheemse bevolking in het landelijke nieuws komt.
De volgende dag neemt Roberto ons mee naar ‘hotspings’ op zo’n 1.5 uur lopen van Yorkín. Als we het dorp uit zijn is er bijna geen sprake meer van een pad. Het is meer een spoor dat onder andere door Roberto zelf gebruikt wordt om zijn vader op te zoeken. Die woont nog 2 uur verder lopen de bergen in. We gaan door rivierbeddingen dwars door het ongerepte woud. We zien sporen van herten en wilde zwijntjes. Opeens stopt Roberto. Hij laat ons voelen in een stroompje dat in de rivier uitkomt. Het is warm. Wat een verassing dat middenin het regenwoud opeens een plek is waar warm water uit de grond komt. Helaas is het niveau te laag om lekker in te gaan liggen. We scheppen het warme water over ons heen en we besluiten terug te keren naar het dorp. Onderweg komen we groepjes dorpelingen tegen die de oogst van de dag op hun rug naar het dorp dragen. De zware zak die ze dragen heeft een band die ze om hun hoofd aanbrengen. Zo zien we het typische tafereel in het dorp van een aantal noeste werkers (vrouwen en mannen) die met zware lasten terugkeren naar het dorp.

(voor meer informatie over Yorkín en ruraal toerisme in Costa Rica: info.travelfusion@gmail.com en de website www.costaricavirtualguide.com)

YORKÍN I

In Costa Rica bestaan tientallen kleinschalige toeristische projecten die voortkomen uit initiatieven van lokale leiders. Zij zien in het toerisme een middel tot ontwikkeling van de plaatselijke gemeenschap, behoud van de eigen cultuur en bescherming van de natuur. Het gaat om het zgn. gemeenschapsgebonden rurale toerisme.

Deze projecten liggen vaak op plaatsen die bij het grote toeristenpubliek niet bekend zijn en bieden iets extra’s wat elders in de meer toeristische gedeelten bijna niet meer mogelijk is: direct contact met de plaatselijke bevolking en een kennismaking met hun gebruiken en levenswijze.

Eén van de projecten die altijd mijn belangstelling trok is Yorkín. Dit is een dorpje tegen de Panamese grens aan in een gebied dat Talamanca heet (in de zuidelijke Cariben van Costa Rica). Het ligt in het gebied van de BriBri-indianen en zij zijn zelf degenen die het project op gezet hebben en beheren. Toen de mogelijkheid zich voortdeed om een bezoek te brengen aan deze afgelegen gemeenschap aarzelde ik geen moment.

Yorkín is alleen te bereiken er boot. We kunnen met de auto tot aan de grensrivier met Panama, de Sixaola komen. In het plaatsje Bambu staat Roberto ons op te wachten. Hij bedient 1 van de bootjes die aan de oever van de rivier liggen te wachten. Het is niet meer dan een uitgeholde boomstam met een 25 pk motor erachter. Ook Dario ,een jongen van een jaar of. Langzaam krijg ik de rol van de eerste door, een jongen van een jaar of 14 die voor in de boot heeft plaatsgenomen. Doordat het al wekenlang niet geregend heeft is de stand van de rivier erg laag. We moeten stroomopwaarts en bij enkele versnellingen in de rivier dreigt de boot vast te komen zitten. Dan springt Dario op en met een stok van een meter of drie duwt hij de boot de versnelling door.
Het natuurlijke schouwspel om ons heen is adembenemend. Links en rechts torenen de bomen van het regenwoud boven ons uit in al hun weelde. We krijgen het idee dat ver de binnenlanden binnengaan. Een wat oudere indaanse vrouw en haar man die bij ons in de boot zit zetten we af in een bocht van de rivier en volgeladen met maïsmeel en olie verdwijnt zij in het woud.
Na een uur varen en duwen zien we een klein dorpje op de rechteroever. We leggen aan en na een wandeling van 15 minuten worden we ontvangen in het huis van de vrouwenorganisatie Stribawpa, de initiatiefnemer van het project. We zijn in Yorkín.





(voor meer informatie over Yorkin en ruraal toerisme in Costa Rica; info.travelfusion@gmail.com)